آموزش محیط زیست، تغییر اقلیم و مدیریت کربن

امروزه بحران‌های محیط‌زیستی و روند فزاینده آن، به عنوان یکی از چالش‌های فراگیر جهانی شناخته‌شده و انسان، عامل تأثيرگذار و قرباني اين بحران به شمار مي‌رود. برخی از مشکلات محیط‌زیستی بیش از بقیه به عنوان دغدغه اصلی در سطح جهانی مطرح‌شده‌اند که ناشی از افزایش آگاهی و ایجاد حساسیت نسبت به پیامدهای آن‌ها در سطح جامعه بین سیاست‌گذاران، عموم مردم و جامعه علمی است‌. تغییرات اقلیم ناشی از افزایش بی‌رویه جمعیت جهان از یک‌سو و بهره‌برداری نامتناسب از منابع طبیعی از سوی دیگر، از این نوع معضلات محیط‌زیستی در سطح جهانی می‌باشد که از طریق تغییر الگوی ویژگی‌های اقلیمی در مقیاس بزرگ بر کشاورزی و امنیت غذایی، منابع آب،‌ ‌تنوع‌زیستی در انواع اکوسیستم‌های خشکی و آبی، بهداشت و سلامت تأثیر می‌گذارد.

بنابراین جامعه بین‌الملل جهت تسهیل همکاری در مقیاس جهانی، در سال 1992، کنوانسیون تغییرات آب‌وهوای سازمان ملل متحد را با هدف تثبیت غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو تا سطح جلوگیری از تداخل خطرناک فعالیت‌های بشری با سیستم آب‌و‌هوایی به تصویب رساندند. این کنوانسیون، مسئولیت‌های مشترک ولی متفاوتی را برای کشور‌های عضو در نظر گرفته است. ایران نیز یکی از اعضای این کنوانسیون به شمار می‌آید. در کنوانسیون تغییرات آب‌وهوای سازمان ملل متحد، مکانیزم‌های مختلفی همچون ساز‌و‌کارهای بازار‌محور، انتقال منابع مالي، فناوري و ظرفیت‌سازی از طریق آموزش و جلب مشارکت مردمی به‌منظور ترغیب کشورهای عضو برای دستیابی به اهداف کنوانسیون مذکور در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سازگاری یا انطباق با تغییر‌ اقلیم در نظر گرفته‌شده است.

با توجه به اینکه بر اساس شاخص عملکردی محیط‌زیست در بخش تغییر اقلیم و انرژی، جمهوری اسلامی ایران از رتبه 147 جهانی بین 180 کشور مورد مطالعه برخوردار است. لازم به ذکر است که در بین 15 سیاست کلی محیط‌زیست در راستای اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی کشور که توسط رهبر معظم انقلاب در تاریخ 26/08/1394 در نامه‌ای به روسای قوا ابلاغ گردیده است به‌طور مستقیم چهار سیاست (بندهای5، 8،7، 15) به موضوع تغییرات اقلیم پرداخته شده است. ‌ لذا نیاز است راهکارهایی برای کاهش انتشار و سازگاری با تغییر اقلیم اتخاذ شود که یکی از این راهکارها، ظرفیت‌سازی از طریق آموزش برای کاهش و سازگاری با تغییر اقلیم است.

«کارگروه تغییر اقلیم و مدیریت کربن کرسی یونسکو در آموزش محیط‌زیست» از طریق ایجاد روش‌های جدید تفکر و عمل، سعی دارد تا از طریق برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و رویکردهای مختلف ظرفیت‌سازی، بر حیطه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری یادگیرندگان تأثیر گذارد و دانش، مهارت و رفتار آن‌ها را در راستای کاهش و سازگاری برای تغییر اقلیم و مدیریت کربن ارتقاء دهد.